De essentie van Ayurveda berust op de leer van de vijf elementen: ether (akash), lucht (vaya), vuur (tejas), water (jala) en aarde (prihivi).
Zowel de schepping, het universum, lichaam en innerlijk lichaam zijn aan het principe van deze elementen onderhevig.
De kennis omvat naast lichamelijke aspecten ook de relatie tussen mens en kosmos en het geestelijke aspect.
Volgens de leer van de Ayurveda heeft elk mens 4 biologische en spirituele instincten zoals een religieus, een financieel, een voortplantings instinct en het instinct om vrij te zijn.
Een goede evenwichtige gezondheid is de basis voor bevrediging van deze instincten.
Ayurveda helpt de gezonde persoon zijn gezondheid te behouden en de zieke mens de gezondheid te herkrijgen.
Ayurveda beperkt zich niet tot het genezen van ziekten, maar richt zich met name op het behoud van fysieke, mentale en sociale gezondheid van elk individu. Veel aandacht wordt besteed aan preventie door het versterken van het immuunsysteem
Het uitgangspunt..
Volgens de Ayurvedische geneeskunde worden alle mensen geboren in een staat van evenwicht. De eenheid van lichaam, psyche en menselijke emoties is voor de Ayurveda – zoals voor veel oosterse geneeswijzen – uitgangspunt. Door oorzaken als slechte voeding, verwaarlozing of verandering van hun – voor hen beste – leefomgeving, of door overdreven emoties wordt dit evenwicht al gauw verbroken.
De bedoeling van de Ayurveda is, dat iedereen voor zich uitzoekt welke levenswijze het beste is om dat evenwicht te herstellen en te behouden. Zo kan hij zijn gezondheid op peil houden.
Ayurveda hecht daarbij veel waarde aan een juist dieet, de juiste voeding.
Aandoeningen van ernstiger aard kunnen worden behandeld door Ayurvedische artsen. Deze kunnen op de persoon en disbalans gerichte aanwijzingen geven voor het juiste dieet en technieken toepassen waardoor de onbalans kan worden hersteld, zoals door het geven van kruidenbaden en speciale massage’s met kruidenoliën, reinigingskuren en het toepassen van geneeskruiden.
De technieken die toegepast worden zijn specifiek voor Ayurveda en worden door goed opgeleide therapeuten of artsen zelf gegeven.
Een Ayurvedisch arts zal zich dan ook niet beperken tot de medische kant: hij zal zijn patiënt aanbevelingen doen over het totale pakket waarin voeding, leefwijze e.d. – zoals we inmiddels hebben gelezen – een belangrijke rol spelen.
In de Ayurvedische geneeskunde wordt veel gebruik gemaakt van kruiden, voeding, aroma’s, mineralen, kleuren, yoga, mantra’s en wordt grote nadruk gelegd op een goede levensstijl.
Ayurveda en voeding
Zoals eerder gezegd, moeten we, om Ayurveda als leer en geneeswijze toe te passen, eerst kijken naar onze leefwijze en voeding en hoe onze constitutie / tridosha is opgebouwd.
Ayurveda kent geen strakke regels in de zin van dat iets moet en niet mag.
Toch worden bepaalde producten juist wel aangeraden en andere juist afgeraden.
Het is afhankelijk van de constitutie en in het balans zijn van deze tridosha.
Uit de vijf eerdere genoemde elementen worden 3 basisprincipes ofwel de tridosha van het menselijk lichaam afgeleid.
De drie basisprincipes, de tridosha…
Vata, bestaande uit lucht (vayu) en ether (akash) | |
Pitta, bestaande uit Vuur (tejas) en water (jala) | |
Kapha, bestaande uit water (jala) en aarde (prithivi) | |
De constitutie is te verdelen in 7 typen:
vata, pittha, kapha, vata-pitta, pitta-kapha, vata-kapha en vata-pitta-kapha.
Vata betekent eigenlijk beweging en staat voor ademhaling, de bloedsomloop, het zenuwstelsel en de geestelijke energiestromen. Ze is te vinden in o.a. de buikholte, dikke darm, huid, beenderen, oren.